Waar voor het grote publiek artificial intelligence (AI) lang onzichtbaar bleef, worden de voorbeelden van de toepassingen de laatste tijd steeds zichtbaarder. Neem bijvoorbeeld GPT-3, een programma dat aan de hand van invoer eigenhandig teksten schrijft. Met soms een verbluffend resultaat, zo werd een podcastaflevering van Podcast over de Media van Ernst Phauth en Alexander Klopping ooit door dit programma geschreven en door hen voorgedragen.
Ook worden programma’s die zelf beelden creëren (foto’s bijvoorbeeld) steeds beter. Voorbeelden zijn Dall E 2 en Midjourney. Aan de hand van instructies door middel van woorden (twee bomen, stijl Van Gogh, ondergaande zon etc.), gaat bijvoorbeeld Dall E 2 aan de slag en creëert nieuwe beelden (aan de hand van een database van miljoenen foto’s).
Ontzettend handig, vooral voor contentmakers. Maar de vraag doemt wel op of dergelijke werken beschermd zijn op grond van intellectueel eigendom. Het recht dat hier voornamelijk op van toepassing zou kunnen zijn, is het auteursrecht: werken op gebied van kunst, letterkunde, foto’s e.d. die origineel zijn, zijn beschermd op grond van de Auteurswet. Een belangrijke voorwaarde is hierbij dat het werk het persoonlijk stempel van de maker moet dragen. Dit betekent dat er door de maker creatieve keuzes gemaakt moeten zijn. Als deze creatieve keuzes voornamelijk door een computerprogramma zijn gemaakt, dan lijkt een auteursrecht niet aan de orde.
Aan de andere kant, als het programma slechts een hulpmiddel is en de hand van de kunstenaar wel duidelijk naar voren komt, dan liggen de kaarten anders. Zo werd de registratie van een stripboek dat met behulp van AI is gemaakt, als auteursrechtelijk werk geaccepteerd in Amerika (in Amerika kun je auteursrechten registreren). En daar is wel wat voor te zeggen, want de kunstenaar schreef het verhaal zelf, verzon de titels, de layout. Kortom, de creatieve keuzes zijn gemaakt door de maker en niet door een computer.
Lees meer hier meer over zowel een podcast als een stripverhaal die gemaakt zijn door middel van AI.
